Tôi là Đặng Văn Túc, xuất thân từ Khóa 25 Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam (TVBQGVN), nguyên là Trung Úy Đại Đội Trưởng Đại Đội Trinh Sát 15 của Sư Đoàn 9 BB, khi xảy ra trận đánh núi Ba Thê thuộc Quận Huệ Đức, Tỉnh An Giang vào đầu năm 1975.
Ra trường, tôi chọn về Sư Đoàn 9 BB, bộ chỉ huy đóng tại Vĩnh Long, và tôi được thuyên chuyển về Trung Đoàn 15. Từ những ngày đầu tiên của đời binh nghiệp, tôi đã được chọn về phục vụ ở Đại Đội Trinh Sát 15, với chức vụ Trung Đội Trưởng kiêm Đại Đội Phó Hành Quân. Tháng 6 năm 1974 tôi chính thức trở thành Đại Đội Trưởng Đại Đội Trinh Sát 15, với gần 100 binh sĩ dưới quyền.
Để nâng cao tinh thần và khả năng chiến đấu của đại đội, tôi đã luôn có mặt ở tuyến đầu khi chạm địch, quan sát và sát cánh chiến đấu cùng tất cả binh sĩ. Khi được dưỡng quân, tôi huấn luyện binh sĩ bằng cách tạo nên các chiến trường “giả định”, rồi khuyến khích các trung đội tìm cách giải quyết chiến trường. Mọi ý kiến của binh sĩ và sĩ quan đều được lắng nghe, phân tích. Sau cùng, trung đội nào đưa ra được giải pháp hiệu quả nhất, chiến thuật hợp lý nhất, sẽ được thưởng đi phép và một cây thuốc lá ngon. Nhờ đó, tinh thần và khả năng chiến đấu của Đại Đội Trinh Sát 15 đã tăng tiến rõ rệt.
12 giờ trưa ngày 1 tháng 1 năm 1975, Đại Đội Trinh Sát 15 đang ở Ngã Ba Hòa Bình, Kinh Tháp Mười, thì được lệnh chuẩn bị để được trực thăng vận về núi Sập, Quận Huệ Đức. Một nửa đại đội và tôi đến núi Sập lúc 4 giờ chiều, tôi báo cho Thiếu Tá Hiếu khóa 16 Võ Bị, Quận Trưởng Huệ Đức là chúng tôi đã đến nơi. Khi chúng tôi đang di chuyển về quận, chuẩn bị bố trí quân qua đêm, đoàn dân di tản thấy chỉ có mấy chục người lính ít ỏi thì họ bảo tôi rằng: “Ở đây binh gia rần rần bỏ chạy hết, Anh chỉ với bấy nhiêu lính thì đánh đấm làm sao?” Tôi bối rối, không biết phải trả lời sao!
Sáng hôm sau, ngày 2 tháng 1 năm 1975, một nửa đại đội còn lại đã được chuyển đến, Trinh Sát 15 đã có đủ 100% quân số. Tôi họp cùng Bộ Chỉ Huy Tiểu Khu An Giang và được Tiểu Khu Trưởng và Tiểu Khu Phó cho biết tình hình như sau:
- Việt Cộng (VC) dùng Trung Đoàn Chủ Lực Miền E8 từ U Minh Thượng đến chiếm các cao điểm ở núi Ba Thê và núi Tượng.
- Phía ta có 3 Tiểu Đoàn Địa Phương Quân: 421,455, và 518; được yểm trợ bởi một chi đoàn Thiết Vận Xa M113. Tất cả lực lượng này đều đã rút về núi Sập, chỉ còn một Trung Đội Pháo Binh ở Đồn Thầy Giáo, có 2 khẩu 105 ly của Trung Úy Đỗ Đường là chưa rút.
Đại Tá Mân Tỉnh Trưởng An Giang hỏi tôi:
- Anh có thể giải tỏa các mục tiêu trong vòng một tháng để dân về cắt lúa (chín hết rồi) được không?
- Thưa Đại Tá, tôi chỉ có một đại đội để đánh một trung đoàn, đánh tới đâu, hay tới đó chứ không chắc ăn.
- Được rồi, Anh chiếm được tới đâu thì 3 tiểu đoàn sẽ giữ và yểm trợ hết mình cho Anh.
Có 4 mục tiêu để Trinh Sát 15 thanh toán: Mục tiêu 1 ở giao lộ đối diện núi Tượng, mục tiêu 2 là núi Tượng, mục tiêu 3 là núi Ba Thê, và mục tiêu 4 là bờ Kinh Tân Hội hướng đi Rạch Giá. (Đính kèm sơ đồ 4 mục tiêu của diễn tiến trận đánh).
Trước khi tiến quân, tôi họp với 3 Trung Đội Trưởng, cho biết tình hình địch, bạn và các mục tiêu cần thanh toán.
3 giờ chiều ngày 2 tháng 1 năm 1975, trung đội đầu tiên của Thiếu Úy Vũ Ngọc Trang tiến vào mục tiêu số 1. Di chuyển được khoảng 500 m thì VC từ trên núi Tượng dùng súng Cối 61 ly và Đại Liên 12.8 ly bắn vào đội hình của chúng tôi. Từ cao địa núi Tượng, VC nhìn thấy rõ chúng tôi. Chúng tôi đã phải lăn lóc trên đường, núp vào nhà dân và các bụi Chuối ven đường để tránh thương vong. Việt Cộng nghĩ là chúng tôi sẽ rút lui sau khi đã bị bắn tơi tả. Nhưng sau khi trời sập tối khoảng nửa giờ, tôi ra lệnh tiếp tục tiến vào mục tiêu 1.
Đến 7 giờ tối, toàn đơn vị đã vượt qua khỏi mục tiêu khoảng 200 m, tôi lệnh cho các trung đội dừng quân, bố trí phòng thủ qua đêm. Đang lúc binh sĩ đào hố, có 2 tên VC mò vào vị trí của đại đội, tôi ta lệnh bắt sống chứ không được bắn. Tôi dùng kính quan sát đêm (Dạ Tinh Viễn Kính) thì phát hiện 4 tên VC cách khoảng 80 m đang ngóng cổ nhìn vào mục tiêu số 1. Lệnh chuẩn bị chiến đấu, cả đại đội trải rộng hàng ngang, 3 khẩu Đại Liên M60 tập trung tác xạ vào một phía, yểm trợ cho toán xung phong. Sau loạt đạn đầu của 3 khẩu Đại Liên M60, cả đại đội đồng loạt xung phong tiến ra ruộng về phía 4 tên VC; 2 tên bị hạ sát, 2 tên chạy thoát, bên ta có Hạ Sĩ Thắng tử thương. Đang lúc đó, từ núi Tượng VC dùng Đại Liên 12.8 ly bắn bừa lên mục tiêu 1, chúng tôi đã đi sâu hơn 200 m nên vô sự.
Sáng ngày 3 tháng 1 năm 1975, Trinh Sát 15 tiếp tục tiến vào mục tiêu 3 là núi Ba Thê. Trên đường vào mục tiêu, thỉnh thoảng có người dân di tản ngược chiều. Lợi dụng tình thế này, Thiếu Úy Trang cho 2 binh sĩ mặc áo dài trắng, đội nón lá cải trang thành những tín đồ Cao Đài, chạy xe đạp vào xã Ba Thê xem xét tình hình; lính trở ra cho biết, VC đang đi lển nghển trong chợ Xã Ba Thê.
Tôi báo cáo với Đại Tá Mân Tiểu Khu Trưởng: VC từ núi Tượng là mục tiêu số 2 tiếp tục khai hỏa vào sau lưng đơn vị chúng tôi, quấy rối và gây khó khăn cho hoạt động của Trinh Sát 15; đề nghị thanh toán mục tiêu 2 trước khi tiếp tục cuộc hành quân. Đại Tá Mân đồng ý, Tiểu Đoàn 3/16 được lệnh tiến vào thay thế, để Trinh Sát 15 rút ra đánh mục tiêu 2 là núi Tượng. Trên đường tiến, Tiểu Đoàn 3/16 có 2 binh sĩ bị thương do hỏa lực từ núi Tượng bắn xuống.
Trưa ngày 4 tháng 1 năm 1975, Chi Đoàn Thiết Vận Xa M113 “cỏng” Đại Đội Trinh Sát 15 tiến vào mục tiêu 2 là núi Tượng. Chung quanh núi Tượng là ruộng lúa rất rộng, không thể đi bộ để tiến vào mục tiêu. Gần chân núi Tượng có một con kinh bề ngang khoảng 30m, và sâu lút đầu người. Thiết Giáp thả chúng tôi xuống 2 trung đội, giữ lại 1 trung đội để giữ an ninh qua đêm. Hai trung đội và ban chỉ huy tìm được 2 chiếc xuồng bể để vượt qua con kinh và tiến vào núi Tượng.
Toán khinh binh đầu tiên báo cáo thấy 2 tên VC đang hút thuốc và theo dõi đoàn Thiết Giáp đang rút đi, tôi ra lệnh “né” chốt này, vì mục tiêu chính là núi Tượng. Trời tối dần, trong ánh sáng mờ mờ, chúng tôi lần mò tiến lên núi. Toán khinh binh lại báo cáo: VC đang ngồi thành vòng tròn ở bên kia thông thuỷ và đàn hát rất tự nhiên. Tôi lệnh mỗi binh sĩ chuẩn bị một quả lựu đạn M67 để ném, chứ không dùng súng bắn.
Đang lúc chuẩn bị tấn công thì Chuẩn Tướng Lạc tư lệnh Sư Đoàn 9 BB gọi, lúc đó là khoảng 10 giờ đêm.
- Hiện giờ Em thế nào Túc?
- Thưa Chuẩn Tướng, Em chuẩn bị tấn công, quân ta đã tiến lên đỉnh núi Tượng, địch vẫn chưa phát hiện được quân ta. Nữa giờ sau khi đánh, Em sẽ báo cáo cho Tư Lệnh.
- Em hãy cẩn thận, chúc Em may mắn.
- Cám ơn Chuẩn Tướng.
Sau cuộc điện đàm 15 phút, khi tất cả đã sẳn sàng, chúng tôi đồng loạt ném khoảng 30 trái lựu đạn M67 vào toán VC đang tập trung ca hát. Từ đó cho đến sáng, sự im lặng bao trùm trận địa, vì VC không biết chúng tôi ở đâu, còn chúng tôi thì không thể vượt qua thông thủy để đến xem xét tình hình được.
Sáng sớm hôm sau, ngày 5 tháng 1 năm 1975, đơn vị xuống núi để thanh toán cái chốt chúng tôi đã thấy hôm qua, Trung Sĩ I Hồng trên đường đi tìm nước để rửa mặt thì bị VC bắn B41, thổi bay cái đùi phải, bị tử thương. Cả đại đội tràn xuống thanh toán cái chốt, một tên chạy thoát, 2 tên chết tại hầm, ta thu một B41 và một AK47. Mục tiêu số 2 coi như xong, chúng tôi bàn giao cho Tiểu Đoàn 518 trấn giữ. Có một giai thoại vui: Ông Tiểu Đoàn Trưởng 518 than là núi lớn quá làm sao giữ hết, ông Tiểu Khu Phó bảo, người ta đánh chỉ một đại đội, mầy một tiểu đoàn mà giữ không nổi là sao!
Đại Đội Trinh Sát 15 tiến vào mục tiêu 3 là núi Ba Thê. Con đường từ núi Tượng về núi Ba Thê có một cây cầu Sắt bắc ngang qua chợ xã, nhưng đã bị VC giật sập. Vì núi Ba Thê khá lớn, VC không thể chiếm giữ hết, nên Tiểu Đoàn 3/16 của Đại Úy Đồng tiến chiếm được chợ Xã Ba Thê. Có một kỷ niệm vui khi tôi gặp Đại Úy Đồng, ông ta hỏi:
- Anh là Sĩ Quan Đà Lạt hả?
- Vâng, tôi Khóa 25.
- Ở đây tao có một thằng cùng khóa với mầy, tên là Nguyễn Hoàng Anh, nhưng nó đang đi phép.
Sau đó, đại đội tiếp tục tiến đến cầu Mướp Văn, rồi theo Kinh Tân Hội xuống đồn Thầy Giáo. Đi theo Trinh Sát 15 là Tiểu Đoàn 421 của Đại Úy Minh, một cựu Sĩ Quan Nhảy Dù.
Đêm tiến vào núi Ba Thê, tình cờ khi “bẻ cổ” máy Truyền Tin C25, tôi nghe có tiếng nói lạ:
- Sao Mai đây Sao Chổi.
- Mầy biết thằng nầy (Trinh Sát 15) là thằng nào không?
- Không nghe tiếng tăm của nó, mà sao nó dữ quá!
Tôi cười thầm trong bụng, sau này tìm hiểu kỷ, tôi mới được biết, tiếng nói đêm hôm đó là của Trung Đoàn Trưởng E8 Huỳnh Chí Thiên của VC.
Suốt 4 đêm liên tục Đại Đội Trinh Sát 15 đột kích vào núi Ba Thê, làm tiêu hao nhiều sinh lực của địch, đơn vị đã quá mệt mỏi. Tôi đề nghị cho đơn vị được rút ra để dưỡng sức, bổ sung quân số, và nhận tiếp tế đạn dược, đặc biệt là lựu đạn, bởi đánh bằng lựu đạn là chiến thuật sở trường của Trinh Sát 15.
Được cấp trên chấp thuận, tôi rút đơn vị về bố trí ở chân núi Ba Thê, phía đối diện với đồn Thầy Giáo.
Dưỡng quân được khoảng một tuần, thì vào đêm 12 tháng 1 năm 1975, khoảng một đại đội vũ khí nặng của VC từ núi Cô Tô, phía rừng Tràm, băng qua cầu Mướp Văn tiến về đồn Thầy Giáo, chạm súng với Tiểu Đoàn 421 của Đại Úy Minh. Ông ta gọi tôi yêu cầu tiếp ứng, tôi trả lời, Đại Úy ráng cầm cự, tôi sẽ đến, nhưng đơn vị Anh phải nằm tại chỗ; vì nếu tôi đến mà Anh chạy, thì chúng ta có thể bắn lầm nhau, lúc đó khoảng 2 giờ sáng.
Sáng 13 tháng 1 năm 1975, tôi hướng dẫn đại đội hướng về núi Nhỏ (Ba Thê Nhỏ) đối diện với VC cách cầu Mướp Văn khoảng 700 m. Chi Đoàn Thiết Giáp được gởi đến lúc 10 giờ sáng, để “cỏng” Trinh Sát 15 tấn công vào đại đội súng nặng của VC. Tôi gặp và ngồi chung xe với Đại Úy Chói Chi Đoàn Trưởng.
Đoàn Thiết Giáp tấn công vào mục tiêu, chiếc xe tôi ngồi tiến thẳng vào một khẩu 12.8 ly đang hướng mủi súng vào xe, nhưng thật vô cùng may mắn, khẩu súng không khai hỏa được vì kẹt đạn. Tên xạ thủ khẩu 12.8 ly bèn đứng lên ném lựu đạn về phía xe của tôi, ngay tức khắc, có nhiều họng súng của phe ta bắn gục tên này ngay. Sau khi thanh toán xong mục tiêu, tôi nhìn thấy viên đạn còn kẹt ở khẩu 12.8 ly.
Trinh Sát 15 rời xe Thiết Giáp tấn công vào mục tiêu, sau khoảng một giờ giao tranh, quân ta làm chủ trận địa. Địch bỏ lại 9 xác tại chỗ, bắt sống được một tên (Trung Sĩ Ngạt dân Hà Nội); vũ khí thu được gồm: Một khẩu 12.8 ly, một khẩu 82 ly Không Giật (súng chống chiến xa, đặt trên trụ 3 chân, có máy nhắm), mười mấy khẩu B40, B41, và AK47. Tất cả số vũ khí này được đưa về sân bóng đá nằm giữa núi Ba Thê và núi Nhỏ.
Ngay sau đó, Trực Thăng của Thiếu Tướng Nguyễn Khoa Nam Tư Lệnh Quân Đoàn IV, Quân Khu 4, và Chuẩn Tướng Huỳnh Văn Lạc Tư Lệnh Sư Đoàn 9 BB đã bay đến sân bóng đá để xem các vũ khí tịch thu được của VC, cùng với người dân địa phương. Tướng Nam bảo Sĩ Quan Tùy Viên lấy tên của tôi, riêng tướng Lạc thì rất hãnh diện, luôn cười ha hả, vì chiến công của thuộc cấp.
Tôi được vinh thăng Đại Úy Thực Thụ, đặc cách tại mặt trận vào ngày 15 tháng 1 năm 1975.
 |
| Đại Úy Đặng văn Túc |
Đây là một trận đánh có nhiều may mắn cho tôi và cho Đại Đội Trinh Sát 15. Từ sau trận Ba Thê, vị Tư Lệnh Sư Đoàn 9 BB thường thăm hỏi đến Trinh Sát 15, và chính Tư Lệnh đã cứu được mạng sống của Thiếu úy Vũ Ngọc Trang, Đại Đội Phó Trinh Sát 15, khi anh ta bị thương nặng trong trận đánh với Công Trường 5 của Cộng Quân ở Quận Tuyên Nhơn.
Khi tôi viết những dòng này, tháng 8 năm 2022, Thiếu úy Vũ Ngọc Trang và Trung Úy Pháo Binh Đỗ Đường vẫn còn sống ở thành phố Seattle, tiểu bang Washington, Hoa Kỳ, và chúng tôi vẫn còn liên lạc với nhau trong kỷ niệm và hào khí của Trận Ba Thê, đầu năm 1975.
CSVSQ Nguyễn Sanh K28
**** Hồi ký được thuật lại bởi CSVSQ Đặng Văn Túc Khóa 25, Nguyên Đại Đội Trưởng Đại Đội Trinh Sát 15 của Trung Đoàn 15, Sư Đoàn 9 Bộ Binh. Sơ đồ diễn tiến trận đánh được vẽ bởi CSVSQ Huỳnh Tiến Khóa 28.